over – Oud Leids

Fotograferen is zo’n beetje het leukste dat er is. Vooral voor iemand die, zoals ik, ontzettend nieuwsgierig is, altijd alles wil weten en overal bij wil zijn. In 1977 rolde ik uit puur enthousiasme via een familielid de wereld van de sportjournalistiek binnen. Daar voelde ik me als een vis in het water. Steeds meer begon ik ook andere nieuwswaardige gebeurtenissen te fotograferen. Toen ik in 1979 de kans kreeg als ‘vaste vrije jongen’ voor de Leidse Courant met mijn camera op pad te gaan, hoefde ik niet lang na te denken. Ik zei mijn baan vaarwel en zette voortaan ‘fotograaf’ achter mijn naam. Ook nadat de krant in 1992 helaas was opgehouden te bestaan, bleef de fotografie mijn dagelijkse brood en spelen.

Wie beschikt over een archief met ruim 32.000 gedocumenteerde foto’s gaat zich vroeger of later afvragen of daar niet iets leuks mee te doen is. Na veel wikken en wegen concludeerde ik dat het me niet alleen om mijn foto’s ging. Wat ik vooral wilde delen, was mijn beleving van het wel en wee van de Sleutelstad in die geweldige tijd bij de Leidse Courant. Daarom neem ik u aan de hand van artikelen uit de krant, waarbij ik de foto’s maakte, weer mee op een persoonlijke reis door het Leiden van het jaren 1980 en 1981.

Het samenstellen van deze boeken was een absoluut feest der herinnering. Twee jaar lang bracht ik vele uren door in het Regionaal Archief Leiden, bladerend in de oude leggers van de krant. Verveeld heb ik me geen moment. Het is regelmatig voorgekomen dat na één blik op een foto of kop de betreffende dag me weer tot in detail voor de geest stond. Bij de selectie van het materiaal is dat ‘o ja!-gevoel’ leidend geweest.

Misschien deelt u de herkenning met mij, omdat u er zelf bij was in deze jaren. Misschien kent u de betrokkenen of de plek waar een en ander zich afspeelde. Of misschien weet u juist niets van het Leidse verleden, maar bieden de beelden en verhalen in dit boek u een nieuwe kijk op het Leiden van nu. Hoe het ook zij, ik hoop dat u er net zo van zult genieten als ik!

Zoek en gij zult iets anders vinden. Zo verging het mij toen ik in maart 2004, in verband met een reünie van mijn oude middelbare school, in het Leids Gemeentearchief (nu het Erfgoed Leiden en Omstreken) op zoek was naar de vermeldingen van geslaagde voormalig medeleerlingen. Bladerend door oude exemplaren van de Leidse Courant viel mijn oog op een artikel uit de serie Over Bruggen. Onmiddellijk was ik 22 jaar terug in de tijd. Een lome zomerdag, komkommertijd op de bloedhete redactie aan de Apothekersdijk. De vraag ‘waar kunnen we nu weer eens over berichten?’ hing zwaar in de lucht. Uit het raam starend vroeg ik: “Waarom heet die brug eigenlijk zo?” De Kippenbrug werd het verrassings-ei waaruit de serie Over Bruggen werd geboren.

Omdat wij mensen nu eenmaal meer geneigd zijn om vooruit en omhoog te kijken, ontsnapt de schoonheid onder onze voeten vaak aan onze aandacht. Leiden is maar liefst 350 bruggen en overkluizingen rijk, allemaal met hun eigen verhaal. Tussen 1983 en 1985 gaven Piet de Baar en Kees van Herpen ons wekelijks een inkijkje in wat de 110 belangrijkste bruggen ons te vertellen hebben over hun geschiedenis en rol in het leven van ons Leidenaren. Zelf heb ik indertijd met veel plezier uit het archief opgediept beeldmateriaal ‘opgepoetst’. Als er niets voorhanden was trok ik er met de camera op uit.

Een archief bestaat om schatten te bewaren, niet om ze te begraven. Aanvankelijk leek het me gewoon leuk om de serie aan de vergetelheid te ontrukken, al gauw werd het een missie. Het boek dat voor u ligt is het resultaat. Ik wilde de serie zoveel mogelijk laten zien zoals ze indertijd verscheen, zonder er mijn eigen stempel op drukken. Voor het gemak van de lezer zijn de teksten met het Groene Boekje wat gemoderniseerd, aan de inhoud is niet getornd.

Leiden heeft een rijke geschiedenis en haar bruggen zijn daar onlosmakelijk mee verbonden. Het is geweldig om de groei en ontwikkeling van de stad te kunnen volgen aan de hand van de aanleg van waterwegen en bruggen.

Wanneer we nu in onze sloep Oud Leids onder de Vlietbrug doorvaren, bij de Boisotkade, de plek waar ik ooit de beslissende hellingproef doorstond, zie en hoor ik in gedachten de Geuzen de stad binnenvaren.

Wie zoals ik houdt van Leiden, kan niet anders dan houden van haar bruggen.